ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ 7534/2015 ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν.3869/2010 (ΝΟΜΟΣ ΚΑΤΣΕΛΗ) ΜΕΤΑ ΤΗΝ 14-08-2015

Καταχώρηση 2016/01/19

Εκδόθηκε η υπ’αριθμ. 7534/2015 Υ.Α των Υπουργών Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού – Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιώματος – Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης – Οικονομικών  (βλ. ΦΕΚ υπ’αριθμ. 1794/20-08-2015, Τεύχος Β’) με την οποία γίνεται καθορισμός των δικαιολογητικών που θα προσκομίζονται στις γραμματείες των αρμόδιων κατά τόπο Ειρηνοδικείων και θα συνοδεύουν την αίτησή του για την υπαγωγή στον Ν. 3869/2010. Η έκδοση της σχετικής Υ.Α προβλέπεται από το άρθρο 4 παρ. 1 του Ν. 3869/2010, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4336/2015 και αφορά τις αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την 14-08-2015, οπότε και δημοσιεύτηκε ο συγκεκριμένος νόμος.

Ειδικότερα οι οφειλέτες πρέπει να προσκομίσουν πλέον τα εξής έγγραφα:

α) Αντίγραφο του Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας του αιτούντος

β) Πρόσφατο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.

γ) Ε1 των τελευταίων τριών (οικονομικών) ετών.

δ) Εκκαθαριστικά σημειώματα των τελευταίων τριών (οικονομικών) ετών.

ε) Πρόσφατο Ε9

στ) Τυχόν υπάρχουσες καταστάσεις μισθοδοσίας ή εκκαθαριστικούς λογαριασμούς συντάξεων ή βεβαίωση ανεργίας του ΟΑΕΔ.

ζ) Τυχόν υπάρχοντα αντίγραφα αδειών κυκλοφορίας τροχοφόρων.

η) Βεβαιώσεις οφειλών των πιστωτών

θ) Αντίγραφα των δανειακών συμβάσεων.

ι) Καταγγελίες (τυχόν υπάρχουσες) των δανειακών συμβάσεων

ια) Τίτλους ιδιοκτησίας των ακινήτων της περιουσίας του οφειλέτη

ιβ) Αντίγραφο ποινικού Μητρώου γενικής χρήσης (κατ’ άρθρο 575 ΚΠΔ) από το οποίο να προκύπτει η μη καταδίκη του αιτούντος για οικονομικό ή φορολογικό αδίκημα σε βαθμό κακουργήματος.

ιγ) σε περίπτωση προηγούμενης άσκησης εμπορικής δραστηριότητας, βεβαίωση διακοπής εργασιών από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. (προκειμένου να διαπιστώνεται η έλλειψη πτωχευτικής ικανότητας του αιτούντος).

ιδ) Υπεύθυνη δήλωση για πληρότητα και ορθότητα καταστάσεων περιουσίας και μεταβιβάσεων

ιε) Φύλλο υπολογισμού αντικειμενικής αξίας της κύριας κατοικίας του οφειλέτη

ιστ) Λοιπά έγγραφα κατά την κρίση του οφειλέτη.

Περίπτωση έγγαμου αιτούντος

Σε περίπτωση έγγαμου αιτούντος, τα παραπάνω έγγραφα προσκομίζονται και για τον/την σύζυγο, όπως επίσης και σε περίπτωση ανήλικων τέκνων με περιουσία. Σύμφωνα με τις παρ. 3 και 4 του άρθρου 4 του Ν. 3869/2010, όπως αντικαταστάθηκαν με την παρ. 5 του άρθρου 1 της ΥΠΟΠΑΡ.Α.4 του άρθρου 2 του Ν. 4336/2015, πλέον με την παραλαβή και πρωτοκόλληση της αίτησης και των εγγράφων, η γραμματεία του Ειρηνοδικείου, προβαίνει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση και το αργότερο εντός δύο (2) εργασίμων ημερών από την παραλαβή της στον τυπικό έλεγχο αυτής, όσον αφορά την πληρότητα του περιεχόμενου της και των εγγράφων που τη συνοδεύουν και την καταβολή από τον αιτούντα κάθε τέλους που προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία ως προϋπόθεση για το παραδεκτό της συζήτησης της αίτησης.

Εφόσον από τον ανωτέρω έλεγχο δεν διαπιστώθηκε οποιαδήποτε έλλειψη όσον αφορά το περιεχόμενο της αίτησης, τα συνοδευτικά αυτής έγγραφα ή την καταβολή των απαραίτητων για τη συζήτηση της αίτησης τελών, όπως αυτά προσδιορίζονται στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος άρθρου, η αίτηση του οφειλέτη εισάγεται άμεσα προς προσδιορισμό δικασίμου για την συζήτηση της κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 4 του άρθρου 13 του παρόντος νόμου.

Μη πλήρωση προϋποθέσεων

Εφόσον κατά τον ανωτέρω έλεγχο διαπιστώθηκε ότι η αίτηση, τα προσκομισθέντα έγγραφα και δικαιολογητικά δεν πληρούν τις προϋποθέσεις του νόμου ή δεν είναι ακριβή και πλήρη, η γραμματεία του δικαστηρίου προσκαλεί τον αιτούντα, είτε εγγράφως είτε μέσω τηλεομοιοτυπίας ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου να προβεί στις αναγκαίες διευκρινίσεις, διορθώσεις ή συμπληρώσεις της αίτησης, των δικαιολογητικών και των συνοδευτικών εγγράφων, εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερών από την λήψη της σχετικής πρόσκλησης, μετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας ο φάκελος της αίτησης τίθεται στο αρχείο. Η ανωτέρω προθεσμία δύναται να παραταθεί μέχρι ένα (1) μήνα, εφόσον αυτό επιβάλλεται από τις συνθήκες και το είδος των στοιχείων που πρέπει να συμπληρωθούν. Μέχρις ότου συμπληρωθούν οι ελλείψεις που επισημάνθηκαν από την γραμματεία του δικαστηρίου δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της κατάθεσης της αίτησης και δεν είναι δυνατός ο προσδιορισμός δικασίμου για την συζήτησή της.

Οι συγκεκριμένες διατάξεις ήδη έχουν τύχει δριμείας κριτικής, αφού ουσιαστικά η γραμματεία του Ειρηνοδικείου αποκτά οιονεί δικαιοδοτικές αρμοδιότητες ελέγχοντας το παραδεκτό ή μη της αιτήσεως κατά παράβαση της θεμελιώδους συνταγματικής αρχής του φυσικού δικαστή που κατοχυρώνεται από το άρθρο 8 του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο κανείς δεν μπορεί να στερηθεί τον φυσικό δικαστή που του έχει ορίσει ο νόμος.

Επίσης παραβιάζεται το άρθρο 87 παρ. 1 του Συντάγματος, το οποίο ορίζει η δικαιοσύνη απονέμεται από τα δικαστήρια συγκροτούμενα από τακτικού δικαστές, οι οποίοι απολαμβάνουν λειτουργικής και προσωπικής ανεξαρτησίας, ενώ επίσης θα μπορούσε να γίνει δεκτό ότι παραβιάζεται και το άρθρο 26 του Συντάγματος που θεσπίζει την διάκριση των εξουσιών, αφού ένα διοικητικό-εκτελεστικό όργανο, όπως η γραμματεία του Ειρηνοδικείου, ασκεί δικαιοδοτικά καθήκοντα.

Εχέγγυα ανεξαρτησίας

Οι υπάλληλοι της γραμματείας δεν διέπονται από τα εχέγγυα ανεξαρτησίας που διέπονται οι δικαστές. Εάν η «γραμματεία» του Ειρηνοδικείου δεν θεωρήσει ως «πλήρη» τα προσκομιζόμενα έγγραφα, δεν προσδιορίζει δικάσιμο για την συζήτηση της αίτησης, ενώ εναντίον της κρίσης αυτής της «γραμματείας» δεν χωρεί κάποιο ένδικο μέσο ή βοήθημα, ενώ στην πραγματικότητα μόνο η δικαστική εξουσία έχει την αρμοδιότητα να κρίνει επί του παραδεκτού ή του παραδεκτού των δικογράφων που κατατίθενται.

Το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο εάν ληφθεί υπόψη ότι, παρά το γεγονός ότι σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 4 του Ν. 3869/2010, όπως αυτό αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ. 4 του άρθρου 11 του Ν. 4161/2013, τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται μέσα σε δέκα εργάσιμες ημέρες από την υποβολή σε αυτά σχετικού αιτήματος του οφειλέτη να του παραδώσουν χωρίς επιβάρυνση αναλυτική κατάσταση των προς αυτά οφειλών του, αυτό στην πράξη το τελευταίο διάστημα δεν τηρείται και παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις στην ικανοποίηση σχετικών αιτημάτων. Επίσης οι τράπεζες καθυστερούν ιδιαίτερα την χορήγηση αντιγράφων των δανειακών συμβάσεων, των οποίων η προσκόμιση είναι απαραίτητη, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω, ενώ επίσης ζητούν υπέρογκα ποσά για την χορήγησή τους.

Ανεπαρκής προθεσμία

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η προθεσμία των 15 ημερών ή του 1 μήνα που προβλέπεται για την συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου μετά την υποβολή της αίτησης να κρίνεται τουλάχιστον ανεπαρκής. Αυτό κατέστη σαφές και το τελευταίο χρονικό διάστημα, οπότε και χιλιάδες δανειολήπτες προσπάθησαν να καταθέσουν τις αιτήσεις τους μέχρι και την 31-12-2015, λόγω της επικείμενης από 01-01-2016 αλλαγή των όρων εξαίρεσης από την εκποίηση της πρώτης κατοικίας στο πλαίσιο του Ν. 3869/2010, χωρίς να έχουν όμως όλα τα απαραίτητα έγγραφα λόγω της καθυστέρησης χορήγησής τους από τις τράπεζες.

Αριθμ. πρωτ. 133969/οικ./22-12-2015 εγκύκλιος

Για το λόγο αυτό εκδόθηκε η με αριθμ. πρωτ. 133969/οικ./22-12-2015 εγκύκλιος του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή, στην οποία αναφέρεται ότι πρέπει να χορηγείται στους αιτούντες, λόγω της καθυστέρησης χορήγησης των σχετικών εγγράφων από τις τράπεζες, επιπλέον η προθεσμία ενός μηνός που προβλέπεται από το άρθρο 4 παρ. 4 του Ν. 3869/2010 και ότι όσοι καταθέσουν αίτηση για την υπαγωγή στον Ν. 3869/2010 θα πρέπει να έχουν συνολική προθεσμία 47 ημερών (15ημέρες+30ημέρες επιπλέον προθεσμία+2ημέρες για τον έλεγχο των ελλειπόντων εγγράφων από τη γραμματεία του Ειρηνοδικείου) για την προσκόμιση των σχετικών εγγράφων.

Στην εγκύκλιο αυτή επίσης αναφέρεται ότι σε κάθε περίπτωση, εφόσον δεν προσκομίζονται όλα τα απαιτούμενα έγγραφα για λόγο που δεν ανάγεται στη σφαίρα επιρροής και στην ευθύνη του αιτούντος, πρέπει να χορηγηθεί δικάσιμος από τις γραμματείες των Ειρηνοδικείων και ο αιτών να προσκομίζει τα απαραίτητα έγγραφα σε αυτή (είτε αυτή αφορά τη συζήτηση του αιτήματος για χορήγηση προσωρινής διαταγής είτε την κύρια συζήτηση της αιτήσεως), και συνακόλουθα να κρίνεται η αδυναμία προσκόμισής τους από τον δικάζοντα Ειρηνοδίκη.

Είναι σαφές ότι η συγκεκριμένη εγκύκλιος δεν επιλύει τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί και είναι απαραίτητη η τροποποίηση των σχετικών παρ. 3 και 4 του άρθρου 4 του Ν. 3869/2010, αφού επίσης σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να αποδίδεται η αρμοδιότητα στην γραμματεία του Ειρηνοδικείου να ελέγχει την πληρότητα των συνυποβαλλόμενων εγγράφων. Επίσης πρέπει να σημειωθεί ότι απαραίτητη είναι η αναφορά στην αίτηση του δανειολήπτη των οφειλών του αναλυόμενων κατά κεφάλαιο, τόκους και έξοδα, η οποία αποτελεί στοιχείο του παραδεκτού και του ορισμένου της αιτήσεώς του. Η εν λόγω ανάλυση λαμβάνει χώρα και αποδεικνύεται αποκλειστικά και μόνο με βάση τη χορηγούμενη από την τράπεζα  βεβαίωση και χωρίς τη χορήγηση των σχετικών βεβαιώσεων δεν είναι δυνατή η υποβολή ορισμένης αίτησης.

Καλληδώνης Νικόλαος

Δικηγόρος

Μ.Δ.Ε Αστικού και Ποινικού Δικαίου

nkallidonis@yahoo.com